Historia uprawy kawy sięga jeszcze czasów starożytnych, kiedy spotkać ją można było w lasach kawowych na płaskowyżu etiopskim.

Chociaż konkretna data i miejsce odkrycia właściwości “małej czarnej” nie są znane, wokół kawy krąży wiele legend. Jedna z nich głosi, że pasterz kóz Kaldi po raz pierwszy odkrył potencjał ziaren po tym jak zwierzęta zjadły jagody z pewnego krzewu i stały się wyjątkowo energiczne, a w nocy nie mogły zasnąć. Pasterz doniósł o swoich odkryciach przeorowi miejscowego klasztoru, który przygotował z nich napój i i stwierdził, że dzięki temu zachował czujność podczas długich godzin wieczornych modlitw. Coraz więcej osób dowiadywało się o energetyzujących właściwościach tajemniczych ziaren, a kawę zaczęto transportować w pierwszej kolejności na Półwysep Arabski, a później również w inne zakątki świata.

Na Półwyspie Arabskim kawa cieszyła się dużą popularnością. Do XV wieku była uprawiana w jemeńskiej dzielnicy Arabii, a do XVI wieku stała się znana w Persji, Egipcie, Syrii i Turcji. To właśnie na Bliskim Wschodzie zaczęły powstawać pierwsze kawiarnie zwane qahveh khaneh, które szybko stały się centrum życia towarzyskiego.

Jednak jak wiedza o kawie trafiła w ręce Europejczyków? Mogło stać się to za pośrednictwem pielgrzymów, którzy każdego roku, w dniach Hadżdż, masowo przybywali do świętego miasta Mekki.

W XVII wieku kawa stała się popularna w Europie również dzięki powracającym do domu podróżnikom, którzy przywieźli ze sobą energetyzujące ziarna. Warto podkreślić, że nowy trunek spotkał się z dużą podejrzliwością ze strony społeczeństwa, a weneckie duchowieństwo potępiło kawę nazywając ją “gorzkim wynalazkiem szatana” i wystosowano prośby w kierunku papieża Klemensa VIII o interwencję. Jednak Głowa Kościoła, po degustacji, wyraził swoją aprobatę, a napój uznał za satysfakcjonujący.

Podobnie jak na Bliskim Wschodzie, w największych miastach Anglii, Austrii, Francji, Niemiec i Holandii zaczęły powstawać kawiarnie, które szybko stawały się ośrodkami aktywności społecznej i komunikacji. Kawa zastąpiła również piwo czy wino jako napój do śniadania, gdyż, jak prawidłowo zauważyli Anglicy, poprawiła ona ich zdolność koncentracji, a tym samym byli w stanie efektywniej pracować.

W połowie XVI wieku kawa trafiła do Nowego Amsterdamu, zwanego później przez Brytyjczyków Nowym Jorkiem. W zawrotnym tempie rozpoczęto otwieranie kawiarnii, jednak to herbata była uznawana za ulubiony napój w Nowym Świecie aż do 1773 roku. To wtedy koloniści zbuntowali się przeciwko wysokiemu podatkowi na herbatę nałożonemu przez króla Jerzego III. Rewolta, znana jako Boston Tea Party, na zawsze zmieniła amerykańskie preferencje picia kawy, a Thomas Jefferson nazwał ją później “ulubionym napojem cywilizowanego świata”.

Z roku na rok popyt na kawę wciąż rósł, a konkurencja w uprawie rośliny rozprzestrzeniła się poza granice Arabii. Holendrzy otrzymali sadzonki w drugiej połowie XVII wieku. Pomimo ich nieudanych pierwszych prób posadzenia sadzonek w Indiach, holenderscy hodowcy odnieśli sukces w Batavii na wyspie Jawa w dzisiejszej Indonezji. To pozwoliło im na rozwinięcie kawowego biznesu i rozszerzenie swoich upraw o kolejne wyspy, tym razem Sumatra i Celebes.

Historia kawy w Ameryce zaczyna się w 1714 roku kiedy burmistrz Amsterdamu podarował królowi Francji Ludwikowi XIV w darze sadzonkę drzewa kawowego. Król kazał ją zasadzić w Królewskim Ogrodzie Botanicznym w Paryżu, a kilka lat później oficer marynarki Gabriel de Clieu otrzymał sadzonkę z królewskiej hodowli i przewiózł ją na Martynikę. Tam, jak głoszą legendy, roślina obficie obrodziła, a w przeciągu kolejnych 50 lat na wyspie wyrosło ponad 18 milionów drzew kawowych, które następnie rozprzestrzeniły się na terytoria Karaibów, Ameryki Południowej i Środkowej.

Z kolei Brazylia zawdzięcza ziarna kawy Francisco de Mello Palheta, który został wysłany przez cesarza do Gujany Francuskiej po sadzonki kawy. Chociaż francuzi nie chcieli się dzielić się rośliną z brazylijczykami to żona francuskiego gubernatora, urzeczona urodą de Mello, podarowała mu drogocenne ziarna. Ten jakże hojny gest był początkiem dzisiejszego miliardowego przemysłu, z którego obecnie słynie tamten region.

Współcześnie plantacje kawy spotkać możemy w przeróżnych zakątkach świata, a także znamy jej coraz więcej odmian. Warto podkreślić, że pod koniec XVIII wieku kawa stała się jedną z najbardziej dochodowych upraw eksportowych na świecie, a obecnie jest ona, tuż po ropie naftowej, najbardziej poszukiwanym towarem świata.